Strona główna

Baza wiedzy

Strona główna > Baza wiedzy > Jak wpływa zmiana klimatu na zdrowie i zachowanie człowieka?

Jak zmiana klimatu wpływa na zdrowie i zachowanie człowieka?

Ekstremalne zjawiska klimatyczne wpływają niekorzystnie na życie człowieka. Stanowią bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia a w najlżejszej formie powodują zmianę zachowań, spadek efektywności pracy, problemy psychiczne a nawet społeczne. Poza oczywistymi, bezpośrednimi zagrożeniami wynikającymi z powodzi, pożarów czy wichur mamy do czynienia coraz częściej ze zjawiskiem stresu cieplnego (ang. heat stress) powiązanego z falami upałów lub występowaniem zjawiska miejskich wysp ciepła (ang. heat island).

Skutki występowania stresu cieplnego

Skutki zdrowotne narażenia na stres cieplny można podzielić na miękkie 
oraz twarde, czyli bezpośrednio zagrażające życiu.

Te pierwsze to:
– uczucie dyskomfortu w pomieszczeniach jak i na zewnątrz
– stany lękowe
– depresja i inne zaburzenia psychiczne
– redukcja aktywności fizycznej
– redukcja aktywności społecznej
– zmiany w zachowaniu
– mniejsza efektywność poznawcza
Miękkie to na przykład:
– mniejsza frekwencja w pracy zanotowana u pracodawców
– spadek aktywności turystycznej
– spadek aktywności rekreacyjnych
– badania pokazują również, że wyższe temperatury powiązane z wyspami ciepła prowadzą 
do spadku produktywności pracowników oraz gorszych wyników ekonomicznych.

 

Koniecznie należy też podkreślić, że istnieje korelacja między zwiększonymi falami upałów a śmiertelnością co potwierdzają badania.

Kto jest najbardziej narażony na stres cieplny?

Zazwyczaj najbardziej podatne są grupy takie jak dzieci i osoby starsze. Nie jest to jednak tak oczywiste jak też pokazało nam doświadczenie związane z pandemią COVID-19 gdzie niekiedy ofiarami padały osoby niepasujące do tego kryterium.
Według badań w przypadku fal upałów najbardziej narażone są osoby o niskiej sprawności układu sercowo-naczyniowego oraz ogólnej sprawności i kondycji fizycznej. Ma to nawet większe znaczenie 
niż wiek.

Dzieci, jako grupa o bardzo małej odporności na ekstrema temperaturowe, są szczególnie narażone. Wysokie temperatury mogą skutkować dolegliwościami u dzieci:
— brak równowagi elektrolitycznej
— choroby związane z przegrzaniem
— gorączki,
a nawet:
— choroby nerek
— choroby układu oddechowego

Nadmierne przebywanie na zewnątrz w trakcie upałów może prowadzić u dzieci do:
— udarów słonecznych i cieplnych
— wysypek
— bóli głowy
— skurczów
— przemęczeń.

Bibliografia:

IPCC, 2022: Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, M. Tignor, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem, B. Rama (eds.)]. Cambridge University Press. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA, 3056 pp., doi:10.1017/9781009325844.

Muthers, S., Laschewski, G., & Matzarakis, A. (2017). The Summers 2003 and 2015 in south-West Germany: Heat waves and heat-related mortality in the context of climate change. Atmosphere, 8(11), 224. doi:10.3390/atmos8110224

Schuster, C., J. Honold, S. Lauf and T. Lakes, 2017: Urban heat stress: Novel survey suggests health and fitness as future avenue for research and adaptation strategies. Environ. Res. Lett., 12(4), 44021.

Mora, C.; Dousset, B.; Caldwell, I.R.; Powell, F.E.; Geronimo, R.C.; Bielecki, C.R.; Counsell, C.W.W.; Dietrich, B.S.; Johnston, E.T.; Louis, L.V.; et al. Global risk of deadly heat. Nat. Clim. Chang. 2017, 7, 501–506

Muthers, S.; Matzarakis, A.; Koch, E. Summer climate and mortality in Vienna—A human-biometeorological approach of heat-related mortality during the heat waves in 2003. Wien. Klin. Wochenschr. 2010, 122, 525–531

Kenny G P, Yardley J, Brown C, Sigal R J and Jay O 2010 Heat stress in older individuals and patients with common chronic diseases Can. Med. Assoc. J.

Kaźmierczak, A. (2022). (rep.). Climate change as a threat to health and well-being in Europe: focus on heat and infectious diseases. Kopenhagen: European Environment Agency.